Τριάντα
χρόνια Erasmus
Γράφει η Έφη Κ. Μπασδρά*
Πριν ακριβώς από τριάντα
χρόνια, το 1987, ξεκινάει για πρώτη φορά στην εκπαίδευση ένα μεγάλο ευρωπαϊκό
πείραμα - στοίχημα που έμελλε να αλλάξει για πάντα τον στατικό τρόπο με τον
οποίο μέχρι τότε οι Ευρωπαίοι νεολαίοι έβλεπαν τις σπουδές τους. Πρόκειται για
το πρωτοποριακό πρόγραμμα Erasmus, που σχεδιάστηκε ως μέσο ανάπτυξης και
προόδου και τελικά σύγκλισης των ευρωπαϊκών λαών μέσα από τα ιδεώδη της
Παιδείας. Η προσέγγιση και ο εκσυγχρονισμός των διαφορετικών συστημάτων
εκπαίδευσης στις ευρωπαϊκές χώρες μπορούσε να επιτευχθεί χωρίς τριβές μόνο μέσα
από ένα πρόγραμμα κινητικότητας ανά την Ευρώπη, όπου οι κοινές εμπειρίες και η
αλληλοκατανόηση της διαφορετικότητας των εμπλεκομένων θα οδηγούσαν στην
πολυπόθητη σύγκλιση.
Σήμερα, 30 χρόνια μετά,
μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι έχουν γίνει σημαντικότατα βήματα. Οι 34 Ελληνες φοιτητές
που μετακινήθηκαν για πρώτη φορά πολλαπλασιάστηκαν, έγιναν πλέον χιλιάδες ανά
έτος και η εισροή ξένων φοιτητών στη χώρα μας αυξήθηκε κατακόρυφα. Τα χρόνια
που πέρασαν, πάνω από 2 εκατ. Ευρωπαίοι φοιτητές μετακινήθηκαν συνολικά, ενώ με
το νέο πρόγραμμα Erasmus+ 4 εκατ. φοιτητές, μέλη ΔΕΠ, δάσκαλοι, νέοι,
εκπρόσωποι φορέων και μικρών επιχειρήσεων θα έχουν την ευκαιρία να μεταβούν στο
εξωτερικό με μία από τις δράσεις του προγράμματος.
Σύμφωνα με έρευνα της Ε.Ε.
για το πρόγραμμα, οι απόφοιτοι με διεθνή πείρα βελτιώνουν κατά πολύ τις
εργασιακές τους προοπτικές και έχουν 50% λιγότερες πιθανότητες να
αντιμετωπίσουν μακροχρόνια ανεργία σε σύγκριση με εκείνους χωρίς εμπειρία στο
εξωτερικό. Επιπλέον, χαρακτηριστικά όπως η αυτοπεποίθηση, η φιλομάθεια, η αποφασιστικότητα,
αλλά και οι ικανότητες επίλυσης προβλημάτων, καθώς και η επίγνωση των
προτερημάτων και των αδυναμιών, ενδυναμώνονται σε μεγάλο βαθμό μετά την
εμπειρία Erasmus, με τη διαφορά τους από τους άλλους φοιτητές να αυξάνεται κατά
42%. Οι «Ερασμίτες» επιδεικνύουν επιχειρηματικό πνεύμα, ιδρύουν δικές τους
εταιρείες σε μεγαλύτερα ποσοστά, έχουν ταχύτερη επαγγελματική ανέλιξη.
Σημαντικότερη επίδραση
όμως και από τις προοπτικές εξέλιξης καριέρας φαίνεται να έχει το πρόγραμμα
Erasmus στην κοινωνική ζωή και στις διασυνδέσεις των φοιτητών. Η ανεκτικότητα
και η αλληλοκατανόηση μέσα από τη διεθνή εμπειρία του Erasmus έχει επιδράσει
στην κινητικότητα των νέων έτσι ώστε η Ευρώπη να είναι πλέον η μεγάλη μας
γειτονιά. Η αλλαγή στον τόπο εργασίας και κατοικίας γίνεται με μεγάλη ευκολία
επηρεάζοντας και τις προσωπικές σχέσεις των φοιτητών, που γίνονται πλέον
διακρατικές. Με βάση στοιχεία της Ε.Ε., εκτιμάται πως από το 1987 περίπου ένα
εκατομμύριο βρέφη είναι πιθανό να έχουν γεννηθεί από ζευγάρια Ευρωπαίων που
συναντήθηκαν στη διάρκεια προγραμμάτων Erasmus.
Η Ευρώπη του 1987 δεν
μοιάζει καθόλου με τη Ευρώπη τριάντα χρόνια μετά. Η μεγάλη κρίση, οι ανισότητες
στην εκπαίδευση και στην αγορά εργασίας, η μετανάστευση, η ανεργία, η φτώχεια
γέννησαν ανασφάλειες, αναζωπύρωσαν φοβίες και λαϊκισμό, και ανέστησαν
φαντάσματα διχασμού του παρελθόντος.
Το πρόγραμμα Erasmus
στοχεύει στην εξάλειψη όλων αυτών. Σήμερα χρειάζεται την αμέριστη στήριξη των
κρατών–μελών, την περαιτέρω ενδυνάμωση και ενίσχυσή του, τον εμπλουτισμό του με
μελλοντικούς καινοτόμους σχεδιασμούς και προοπτικές. Αποτελεί την πιο
ανιδιοτελή προσπάθεια των πολιτικών ελίτ της Ε.Ε. για ενοποίηση και ολοκλήρωση.
Και αυτό γιατί επιτυγχάνεται μέσα από την Παιδεία, το ισχυρότερο εργαλείο των
ευρωπαϊκών λαών για σύγκλιση, πρόοδο, ευημερία, ελευθερία και, τελικά,
δημοκρατία.
* Η κ. Εφη Κ. Μπάσδρα
είναι καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ, πρώην πρόεδρος του Ιδρύματος
Κρατικών Υποτροφιών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου